Påske.før (og no)



Korleis var påska i min barndom? Det er mykje eg ikkje hugsar, men det som er visst var at
påske var høgtid på 50-talet. Det kristne stod i sentrum, og det var fleire sundagar etter kvarandre. Dei fleste arbeidde halv dag palmesundag og påskeafta, og dagane i den stille veka var og arbeidsdagar for dei aller fleste. Far var eit arbeidsmenneske, men påskedagane var det helg.

                                                   

  På skulen hadde me om påske kvart år, og me lærde salmar som høyrde til dei ulike høgtidsdagane frå Palmesundag til 2. påskedag. " Hin time i Getsemane " og  "Påskemorgen stiller sorgen" var to av dei som vart lært  oppatt og sunge kvart år. Me hadde eit vers kvar dag, og lærde dei utanatt, og så song vi salmane. Me såg bilder frå lidingsoga og frå den opne grava, og følgde læresveinane som møtte den oppstadne Jesus utan å kjenna han att, på veg til Betsaida. Vi visste kvifor ein feira påske, ikkje tvil om det.

Var påsken sein, kunne påskeliljene titte fram, men ofte kom dei etter påske. Mor tok inn bjørkelauv, og det spratt ut i helga. Me pynta med heimelaga påskekyllingar, og etterkvart vart dei kjøpte, gule lys og påskeserviettar. Ein gul duk, eller søndagsduk på bordet. God middag, middagskvild på dei vaksne, og søndagsturar til slekt og vener. Av og til slektningar til middag eller kaffe, men mest var det helg. Appelsiner var vanleg, men Solo og Kvikklunsj var kome, men ikkje alminneleg å bruke.
                                               


Det var gudsteneste i radioen og i kyrkje og bedehus, stevner og leirar. Høgtidsgudstenesta var i første påskedag ved Hamre kyrkje, og det var verkeleg høgtid når me song påskehøgtidsverset like før preika. I Midtgård interrimskyrkje var det gudsteneste skjertorsdag eller langfredag. Omreisande emisserar hadde kveldsmøter på bedehuset, og det var stevner og leirar. I første tida var leirane rundt om i bygdene, med møter og mat på bedehuset, og deltakarane overnatta rundt på gardane.Seinare var det leirar på Raknestunet rett over fjorden.  Offentleg dans var det lite av, etter som eg hugsar, fordi det var høgtidshelg. 
Det var fåe som reiste på påskeferie. Det var eit byfenomen i min barndom. Men far tok oss ofte i lastebilen, og køyrde til Hjelmås og besøkte bestefar, eller til Eikanger til onklar og tanter der. Mange søskenbarn å leike med på slike turar, så tida var aldri lang.
                                              
Seinare , då me reiste i Husdalen, vart det påsketurar med ski, Kvikklunsj og appelsiner og gul saft. Best hugsar eg langfredagsturen, då me først gjekk opp på Husdalsfjellet og så innover mot Vikanes, det vakre utsinet og viddene oppe på fjellet, den bratte og kronglete nedstiginga, og båturen utatt til Bjørsvik.
Ein times bratt oppstiging til Husdalen att før me var oppe. Ein fin tur! Du kjende i  det i kroppen, og sov godt natta etterpå.

Kommentarer

Legg inn en kommentar

Populære innlegg fra denne bloggen

På gamle stigar- i Husdalen.

Bilde
Då Sigmund Husdal kom inn i livet til mor i 1961, og eg og syskena mine samstundes fekk ny stefar, så hende det mykje nytt. Eg overnatta i år i Husdalen for fyrste gong på mange år, og då kom tankane om korleis det var då me starta å reise dit. Husdalen er ein avsidesliggjande gard ein times gange frå Bjørsvik. Du reiste dit, anten med rutebåten eller vart køyrt,  og gjekk så ei ganske bratt stigning opp til Husdalsvatnet, der du anten kunne ro over, eller gå den bratte og til dels glatte stigen opp til Grautevika, der det var kjerreveg resten av vegen. Me ungane lærde snart snarvegane, der du kunne korta inn turen med opptil 10 minuttar. Det du måtte ha med deg, bar du på ryggen og i hendene, så vi måtte ha eit par kvilepausar uansett. Vel oppkomen var det tre hus, der bestemor og bestefar budde i det eine,  Ivar og Olaug budde i det andre saman med ungane sine, og Sigmund hadde kjøpt det nedste huset, og hadde det som ei familiehytte, der også søskena hans kunne vera på vi
Les mer

Fløksand husmorskule

Bilde
Litt frå 60-talet.  Då eg var ferdig med gymnaset i -64, meinte mor at eg måtte kunna koka poteter. Det kunne eg, men forat utdanninga mi skulle vera perfekt, så måtte eg ha eit halvår på husmorskule. Denne skulen var og god å ha både om ein skulle søkje sykepleie eller bli hustellærar. Så eg søkte opptak ved Fløksand husmorskule våren 1965, og kom inn. Skulen var då vel etablert, opna 1909, og nyrestaurert i 1954. Mange kjende personlegheiter har gått her, og eg lærde seinare at Ingrid Espelid Hovig var elev her i 1943, då det ikkje var elektrisitet, og alt måtte kokast på ved og kol i kjellaren. Ho kom tilbake som lærar i 1954, til ein  skule som var i topp stand .  ( Ingrid Espelid Hovig og Olga Leiknes Hopsdal møtes etter 61 år. Dei var kullingar i 1943) Vi fekk ei liste så langt som eit vondt år med alt ein skulle ha med, så mor var engasjert i vekesvis med å sy. Det var sengetøy og håndklær, arbeidsklede, forkle, hette, høvelege sko, og mykje meir som eg ikkje hugsa. Al
Les mer

Hermetisering av middag og frukt, og søndagsdessertar

Bilde
. I dag har vi fryseboksar, og vi kjøper ferskt det meste av året. Vi har det lettvint, og gløymer at for eit par generasjonar sidan var matlaging og husstell  fulltids- jobb. Eg hugsar at mor hermetiserte kjøttkaker med brun saus  og kottelettar. Det var same omstendelege prossessen, med vasking og sterilisering av Norgesglas, koking og steiking av kjøtet som skulle hermetiserast.  Det vart lagt koheit på glasa, og fyllt heilt fullt, og så vart lokket skrudd på. Glasa vart sett i kjellaren, og teke opp til sundagsmiddag  ut over hausten og vinteren. Det kunne vera ein sjangse at maten vart bederva, så ein måtte lukte på, før ein varma det opp. Ellers hermetiserte mor frukt kvar haust. Også der var det vasking og sterilisering av glas, som var oppevart i varm steikeomn til ein skulle bruka dei. Pærer vart skrella og koka i sukkerlake til dei vart møre, og lagt på glas. Ein hella den kokande sukkerlaken over, så glaset vart heilt fullt, og la glaslokket med gummiring på, og skr
Les mer