Pirqueprøve og helsekontroll



Vi dreiv og øste kvarandre opp - Det gjer ikkje vondt, - Jau, det gjer det! Vi skulle ta pirquetprøve, påbudt med lov for alle skulebarn. Tuberkulosen, som hadde herja i mellomkrigstida var på hell, men alle skuleungar skulle framleis ha dei to rispa i venstre arm , for å sjå om ein hadde smitte eller ikkje. Ein skrapte 1 cm lange streker  i huda på underarmen, og tuberkulin (et ekstrakt fra tuberkelbakterien) vart  dryppa på. Prøven vart lest av etter 48 timer. Då vart rispa målt med linjal, og var dei mindre enn 4cm, var prøven negativ, og du var tuberkulosefri. Nokre av gutungane tøffa seg, og prøvde å få merkene større, men dei lukkast ikkje. Me jentene okka oss: - At dei torde! Det kunne jo vera farleg!

Då eg var 12-13, tok me BCGvaksine, som og var påbode med lov. Det var rekna som litt fårleg, og me vart instruerte om at ein kunne få biverknader av sprøyta, som feber, hovudverk og kvalme. Å ta sprøyte var ikkje kvardagskost, så me fortalde kvarandre skrekkhistorier om storleiken på sprøyta og ikkje minst om kor vondt det gjorde. Sprøyta vart sett i skuldra, og me fekk ordre om å sjå vekk, etterat me hadde sett korleis sprøyta såg ut, korleis væska vart soge opp og sprøytespissen på storleik med ei middels stoppenål, men tynnare, nærma seg målet. Nåla gjekk ordentleg langt inn, og det kjendes når væska vart pumpa inn i kroppen. Ei stund etter var det pirquetprøve, og no var det om å gjere at prøven var positiv, og du målte meir enn 4 mm på tvers av rispet
Pirquetprøven vart teken samstundes med at me vart vege og målt. Avkledningsrommet var det kombinerte lærarrommet, biblioteket og lageret. Ei etter ei gjekk vi ut til helsesystra eller lækjaren, medan gutane hadde friminutt og var ute og leika. Etterpå var vi ute, og så var det gutane sin tur.
Ei vekt med måleinnstrument på eine sida som du stillte deg under, og så vart resultatet skrive ned på helsekortet ditt. Du steig på vekta, etter at du hadde kledd av deg så du stod i berre underbuksa ( ikkje truse, som var eit framandord, men trauste makkobukser med gummistrikk i beina) . Det var ikkje vanleg å vise seg så naken for framande, så det var litt skummelt. Resultatet fra vekta vart og skrive på helsekortet. Som vanleg fekk eg vite at eg
var både for liten og tynn i høve til normalen. Gener og arv var det lite snakk om. Du skulle være normal, punktum!

Helsekontroll

https://www.nrk.no/skole/?mediaId=12520&page=search&q=helsekontroll










Kommentarer

Legg inn en kommentar

Populære innlegg fra denne bloggen

På gamle stigar- i Husdalen.

Bilde
Då Sigmund Husdal kom inn i livet til mor i 1961, og eg og syskena mine samstundes fekk ny stefar, så hende det mykje nytt. Eg overnatta i år i Husdalen for fyrste gong på mange år, og då kom tankane om korleis det var då me starta å reise dit. Husdalen er ein avsidesliggjande gard ein times gange frå Bjørsvik. Du reiste dit, anten med rutebåten eller vart køyrt,  og gjekk så ei ganske bratt stigning opp til Husdalsvatnet, der du anten kunne ro over, eller gå den bratte og til dels glatte stigen opp til Grautevika, der det var kjerreveg resten av vegen. Me ungane lærde snart snarvegane, der du kunne korta inn turen med opptil 10 minuttar. Det du måtte ha med deg, bar du på ryggen og i hendene, så vi måtte ha eit par kvilepausar uansett. Vel oppkomen var det tre hus, der bestemor og bestefar budde i det eine,  Ivar og Olaug budde i det andre saman med ungane sine, og Sigmund hadde kjøpt det nedste huset, og hadde det som ei familiehytte, der også søskena hans kunne vera på vi
Les mer

Fløksand husmorskule

Bilde
Litt frå 60-talet.  Då eg var ferdig med gymnaset i -64, meinte mor at eg måtte kunna koka poteter. Det kunne eg, men forat utdanninga mi skulle vera perfekt, så måtte eg ha eit halvår på husmorskule. Denne skulen var og god å ha både om ein skulle søkje sykepleie eller bli hustellærar. Så eg søkte opptak ved Fløksand husmorskule våren 1965, og kom inn. Skulen var då vel etablert, opna 1909, og nyrestaurert i 1954. Mange kjende personlegheiter har gått her, og eg lærde seinare at Ingrid Espelid Hovig var elev her i 1943, då det ikkje var elektrisitet, og alt måtte kokast på ved og kol i kjellaren. Ho kom tilbake som lærar i 1954, til ein  skule som var i topp stand .  ( Ingrid Espelid Hovig og Olga Leiknes Hopsdal møtes etter 61 år. Dei var kullingar i 1943) Vi fekk ei liste så langt som eit vondt år med alt ein skulle ha med, så mor var engasjert i vekesvis med å sy. Det var sengetøy og håndklær, arbeidsklede, forkle, hette, høvelege sko, og mykje meir som eg ikkje hugsa. Al
Les mer

Hermetisering av middag og frukt, og søndagsdessertar

Bilde
. I dag har vi fryseboksar, og vi kjøper ferskt det meste av året. Vi har det lettvint, og gløymer at for eit par generasjonar sidan var matlaging og husstell  fulltids- jobb. Eg hugsar at mor hermetiserte kjøttkaker med brun saus  og kottelettar. Det var same omstendelege prossessen, med vasking og sterilisering av Norgesglas, koking og steiking av kjøtet som skulle hermetiserast.  Det vart lagt koheit på glasa, og fyllt heilt fullt, og så vart lokket skrudd på. Glasa vart sett i kjellaren, og teke opp til sundagsmiddag  ut over hausten og vinteren. Det kunne vera ein sjangse at maten vart bederva, så ein måtte lukte på, før ein varma det opp. Ellers hermetiserte mor frukt kvar haust. Også der var det vasking og sterilisering av glas, som var oppevart i varm steikeomn til ein skulle bruka dei. Pærer vart skrella og koka i sukkerlake til dei vart møre, og lagt på glas. Ein hella den kokande sukkerlaken over, så glaset vart heilt fullt, og la glaslokket med gummiring på, og skr
Les mer