Sparing i Hamre og Åsane Sparebank


Etter krigen dreiv vi og sparde.Dei vaksne sparde i premieobligasjonar, der ein betalte inn eit beløp, og så kunne dei som var med trekjast ut til å vinne premie. Obligasjonen vart tilslutt innfridd med innbetalt beløp, uansett. Vi ungane sparde og. Det var ein del av oppdraginga, det. Skulle du få noko, måtte du spare. Større ting, som sykkel og ski, sparde vi delvis til sjøl, og så la foreldra til resten. Men du var ekstra stolt både når du tok pengar ut av banken, og når du var med å betale!
 Vi hadde sparebørser, og nedpå dei forsvant 5- ørar og 10-ørar, 50-øringar og kronestykke, når det baud seg slik. Når slekt kom på besøk, hende det vi fekk ein 50-øre eller ei krone til å leggje på børsa. Ho vart rista, og sett på plass. Av og til tok du henne ned , og kjende på tyngda. Burde ho tømmast snart?
Alf Prøysen bidrog til å fylle på børsa, kvar gong han song:" Å du gode sparegrisen min, nå skal du få ettøringen din" . Me sprang til mor, og ho gav oss  øre til å sleppe gjennom holet. Etterpå var det sjølsagt obligatorisk lang risting. Etter ei stund vart det 5-ører i songen, og då sjølsagt på grisen og. Ristinga var den same, men børsa vart fortare full. Banken hadde nøkkelen. Her var det ingen som skulle bli freista til å dirke ut noko. Eg hugsar søskenbarnet mitt fekk ei børse du kunne få ut pengar av, men vi var enige om at det var inga skikkeleg sparebørse. Pengane skulle inn, og ikkje ut att!
Banken hengte seg på Prøysen. Den tradisjonelle børsa vart utbytt med gris. Vi valfarta til banken for å få bytta til meir moderne sparereiskapar. Det heitte seg at børsa måtte vere full før vi fekk bytt, men når tårene stod i augnekroken og geipen vart lang, vart  det nok børse i staden for gris på alle som kom.
På skulen fekk me Lykkesmeden, eit blad gjeve  ut av Sparebankforeningen. Der stod det oppbyggelege historiar om verdien av å spare, eventyr og forteljingar, kryssord og spørjekonkurranar, og ikkje å gløyme fargeleggingsoppgåver. Vi las bladet frå perm til perm, som alt anna lesande du fekk. Ingen stilte spørmål om det var reklame. Sparing var viktig, for store og små! Norge opp og gå.

Hamre og Åsane sparebank var banken med stor B. Det var ingen annan, før du kom til bydn.Dette viser igjen at fjorden var riksveg 1 på den tida. Du tok båt dit du skulle, og dampbåten og posten var naturleg formidlar av varer og tenester. At Hamre låg på begge sider av fjorden og Åsane på sørsida, var inga hindring.Banken hadde lokale i  meieriet på Hjelmås. Den hadde opningstid nokre kveldstimar i veka, trur eg, (eller var det kvar fjortande dag ?) i same lokala som  lækjaren hadde kontor når han var på nordsida av fjorden. Når vi kom inn, saman med far , oftast,  sat vi på eit lite forværelse med benkar langs veggene, 

og ein kom inn på kontoret etter tur. Der sat lærar Sverre Kvamme og disponent Birger Myhr fra Hillesvåg Ullvarefabrikk .Kva tittel dei hadde i bankverda, hugsar eg ikkje. Eg trur dei sat på kvar si side av eit skrivebord, og når ærendet kom fram, tok dei fram nøkkelen til sparebørsa, vrei rundt, og kroner og ører fall ut.

 Myntane vart behørig tald opp, og resultatet vart sirleg skrive inn i bankboka, som du hadde med deg. Den vart oppbevart av far og mor, og berre teke fram når du skulle gjera innskot . Ditt vesle bidrag til spare-Noreg vart låst inn i pengeskapet som stod ved eine veggen. Der låg kontantane.

I denne tid var det ikkje bankkort, minibank eller sjekk. Trong du pengar, gjekk du i banken med utbetalingskort du hadde fått i posten. Arbeidstakarar fekk løn i reie pengar frå arbeidsgjevar.

Seinare kom bankbussen, der banken kom ut på bygda.. Han hadde faste stoppestader, men stoppa og " on demand". Ei ny, meir effektiv tid, var komen.

Kommentarer

Legg inn en kommentar

Populære innlegg fra denne bloggen

På gamle stigar- i Husdalen.

Bilde
Då Sigmund Husdal kom inn i livet til mor i 1961, og eg og syskena mine samstundes fekk ny stefar, så hende det mykje nytt. Eg overnatta i år i Husdalen for fyrste gong på mange år, og då kom tankane om korleis det var då me starta å reise dit. Husdalen er ein avsidesliggjande gard ein times gange frå Bjørsvik. Du reiste dit, anten med rutebåten eller vart køyrt,  og gjekk så ei ganske bratt stigning opp til Husdalsvatnet, der du anten kunne ro over, eller gå den bratte og til dels glatte stigen opp til Grautevika, der det var kjerreveg resten av vegen. Me ungane lærde snart snarvegane, der du kunne korta inn turen med opptil 10 minuttar. Det du måtte ha med deg, bar du på ryggen og i hendene, så vi måtte ha eit par kvilepausar uansett. Vel oppkomen var det tre hus, der bestemor og bestefar budde i det eine,  Ivar og Olaug budde i det andre saman med ungane sine, og Sigmund hadde kjøpt det nedste huset, og hadde det som ei familiehytte, der også søskena hans kunne vera på vi
Les mer

Fløksand husmorskule

Bilde
Litt frå 60-talet.  Då eg var ferdig med gymnaset i -64, meinte mor at eg måtte kunna koka poteter. Det kunne eg, men forat utdanninga mi skulle vera perfekt, så måtte eg ha eit halvår på husmorskule. Denne skulen var og god å ha både om ein skulle søkje sykepleie eller bli hustellærar. Så eg søkte opptak ved Fløksand husmorskule våren 1965, og kom inn. Skulen var då vel etablert, opna 1909, og nyrestaurert i 1954. Mange kjende personlegheiter har gått her, og eg lærde seinare at Ingrid Espelid Hovig var elev her i 1943, då det ikkje var elektrisitet, og alt måtte kokast på ved og kol i kjellaren. Ho kom tilbake som lærar i 1954, til ein  skule som var i topp stand .  ( Ingrid Espelid Hovig og Olga Leiknes Hopsdal møtes etter 61 år. Dei var kullingar i 1943) Vi fekk ei liste så langt som eit vondt år med alt ein skulle ha med, så mor var engasjert i vekesvis med å sy. Det var sengetøy og håndklær, arbeidsklede, forkle, hette, høvelege sko, og mykje meir som eg ikkje hugsa. Al
Les mer

Hermetisering av middag og frukt, og søndagsdessertar

Bilde
. I dag har vi fryseboksar, og vi kjøper ferskt det meste av året. Vi har det lettvint, og gløymer at for eit par generasjonar sidan var matlaging og husstell  fulltids- jobb. Eg hugsar at mor hermetiserte kjøttkaker med brun saus  og kottelettar. Det var same omstendelege prossessen, med vasking og sterilisering av Norgesglas, koking og steiking av kjøtet som skulle hermetiserast.  Det vart lagt koheit på glasa, og fyllt heilt fullt, og så vart lokket skrudd på. Glasa vart sett i kjellaren, og teke opp til sundagsmiddag  ut over hausten og vinteren. Det kunne vera ein sjangse at maten vart bederva, så ein måtte lukte på, før ein varma det opp. Ellers hermetiserte mor frukt kvar haust. Også der var det vasking og sterilisering av glas, som var oppevart i varm steikeomn til ein skulle bruka dei. Pærer vart skrella og koka i sukkerlake til dei vart møre, og lagt på glas. Ein hella den kokande sukkerlaken over, så glaset vart heilt fullt, og la glaslokket med gummiring på, og skr
Les mer